Aile İşletmeleri Nedir ?

Aile İş

Dünyada ve Türkiye’de, kamu dışındaki işletmelerin büyük bir bölümünün aile işletmesi olduğu yaygın bir kanaattir. Aile işletmeleri üzerine yayınlanan makalelerde, dünyadaki aile kontrollü şirketlerin sayısının, tüm dünyadaki işletmelerin %65-80 arası olduğu varsayılmaktadır. Bunların büyük bir bölümünün çok küçük ölçekli işletmeler olup, bir nesilden diğer bir nesle hiçbir zaman geçemeyeceği bilinmektedir.

  Ancak diğer bilinen bir gerçek ise, dünyadaki en büyük ve başarılı şirketlerin % 40’ını aile şirketleri oluşturmaktadır. Bu durum, aile işletmelerinin önemini açıkça ortaya koymaktadır. Aile işletmeleri, işletme ile işletmeyi kuran girişimci ve ailesi arasındaki ilişkilerin ele alınıp incelendiği bir işletmecilik konusudur. Bu ilişkilerin psikolojik, sosyolojik, kültürel, hukuki, ekonomik, sosyal ve siyasal birçok yönü bulunmaktadır.

  Ülke ekonomileri içinde aile sahipliğindeki, yönetimindeki veya denetimindeki işletmelerin sayı olarak çok olması konunun önemini daha da artırmaktadır.

  Günümüzde faaliyet gösteren birçok işletme hem aile işletmesi hem de KOBİ niteliğine sahiptir.Aile işletmeleri, birbirine kan bağı, evlilik ya da evlat edinme yoluyla bağlı olan bir ailenin bir ya da birden fazla üyesi tarafından yönetilen şirketlerdir.

  *Ailenin tanımında duygu, ilişkiler, birlik, beraberlik, destek vardır; aile yaşamsal unsurları içerir.

  *İşletme ise, başka bir ucu temsil eder; duygunun yerini akıl, ilişkilerin yerini sonuçlar, birlik beraberliğin yerini ise rekabet alır.

Günümüzde aile işletmeleri kavramı sık ve yaygın olarak kullanılmasına rağmen kapsam ve sınırlarının genişliği farklı bakış açılarının oluşmasına ve farklı tanımlamaların yapılmasına neden olmuştur:

üAile üyeleri tarafından kontrol altında tutulan, gerek yönetim kademelerinde gerekse mülkiyette aile fertlerinin büyük oranda paylarının bulunduğu işletmelerdir.

ü Aile ve işin kesiştiği bir nokta olup sahipliğin ve yönetimin aynı aile üyelerinde toplandığı kuruluşları ifade etmektedir.

ü Koçel (2005)’e göre; işletme yönetiminde, sahipliğin, temel politik karar organlarının ve hiyerarşik yapının önemli bir kısmının belli bir ailenin üyelerinden oluşan yapılardır.